■ مناسب سازی شهر برای نابینایان بخش شهرسازی

مناسب سازی شهر برای نابینایان


شهر مطلوب، شهری است که پاسخگوی نیازهای شهری هر طیفی از شهروندان باشد؛ از کودکان و سالمندان و کم توانان و ناتوانان جسمی گرفته تا افراد معمولی و سالم و تندرست. شهر مطلوب باید شهری باشد که شبکه های شهری، اجتماعی، فرهنگی و ارتباطی آن برای همه شهروندان، از هر نوع و طیفی تعریف شده باشد و هیچ کس، با هیچ ویژگی خاصی خارج از دایره شهر قرار نگیرد.

تعداد نابینایان و کم بینایان در ایران حدود 550هزار نفر است. این تعداد، آن قدر هست که باید آن را در برنامه ریزی های شهری در نظر گرفت و برای پاسخگویی به نیازهای خاص این گروه از افراد جامعه در فکر چاره و تدبیر بود و در حوزه شهرسازی و طراحی شهری و در حوزه طراحی شبکه ارتباطی در هر شهر که عامل ارتباطی تمامی فضاهای شهری است، باید این گروه را در نظر گرفت. بنابراین نمیتوان از کنار مناسب سازی پیاده روها و مسیرهای حرکتی همه شهروندان که جزء اصلی شبکه معابر شهری است وکارکردهای اصلی آن دسترسی، خرید، مکث ، پیاده روی وتفریح است، بی تفاوت گذشت.

در ایران در سالهای اخیر اقداماتی در جهت بهبود وضعیت معابر پیاده وتوجه به مسیر حرکتی نابینایان توسط شهرداریها صورت پذیرفته و تقریبا در تمامی خیابان های اصلی و بسیاری از پارک ها، مسیری جهت عبور نابینایان در نظر گرفته شده است امااین اقدامات متاسفانه اقدامات کاملی نبوده و از لحاظ فنی با مشکلات زیادی روبرو بوده است ،مشکلاتی چون نسنجیدن بار عبوری نابینایان قبل از اقدام به ایجاد، عدم اتصال این مسیرها به یکدیگر وگم کردن مسیر توسط نابینایان وهمچنین نا امن بودن این گونه معابر برای نابینایان به دلیل غیر اصولی بودن آن و عدم آگاهی سایر اقشار جامعه و ناشناخته بودن این مسیرها برای آنها و... . را می توان نام برد. در بسیاری از خیابان های مهم اقداماتی در جهت اصلاح و بهبود پیاده روها برای نابینایان صورت پذیرفته است اما بیشتر این گونه معابر ایجاد شده، بدون مطالعه وبررسی است و با استانداردها و معیارهای مربوط به خود، همخوانی ندارد و عابرین نابینا نمیتوانند از آنها بدرستی بهره گیرند. همچنین اگر این معابر به درستی اجرا
نشود برای افراد سالم مشکلاتی را به همراه دارند
.

پیشنهادهایی برای اصلاح معابر متناسب با نیاز نابینایان



مناسب سازی کامل معبر برای نابینایان نباید در تمامی خیابان‌ها و نقاط شهر در دستور کار قرار گیرد وباید در مناطقی که بار و ظرفیت عبور و مرور نابینایان بالا است،منحصرشود.مانند خیابان‌های شلوغ و مرکزی شهر و خیابان‌های پیرامون مراکز.مورد مراجعه نابینایان.بنابرین مطالعات نیاز سنجی قبل از اجرای طرح مناسب سازی ضروری است

افراد نابینا و کم بینا به هنگام حرکت در پیاده‌رو، فعالانه به دنبال اطلاعات لمسی زیر پای خود، به ویژه تضادهای فاحش و قابل تشخیص در سطح سنگ فرش بوده و از آنها استفاده می‌کنند، بنابرین اطلاعات مربوط به جهت یابی و تشخیص موقعیت باید از طریق به کارگیری قابلیت دید بالا و ایجاد علائم لمسی در جاهای مناسب قرار داشته باشند،



در خیاببان های پیرامون مراکز آموزشی، فرهنگی ، پزشکی و مراکز کار مورد مراجعه نابینایان،نصب تابلوهای هشداردهنده به رانندگان خودروها،جهت رعایت دقت و سرعت مناسب،ضروری است. استفاده از تابلوهای شهری خوانا و دقیق و همچنین استفاده از خط بریل در تابلوهابرای افراد دارای مشکل بینایی و هم سالمندان می تواند مفیدباشد



اشیایی که از مسیر پیاده‌رو بیرون زده اند اما مرتفع تر از 2 متر هستند مشکلی برای افراد با ضعف بینایی،ایجاد نمی کنند زیرا اکثر عابرین فضایی کمتر از 2 مترجهت عبور خود نیاز دارند. علاوه بر این ، افراد با ضعف بینایی (اگر به قامت بزرگسالان باشند و از عصاهایشان با مهارت استفاده کنند) معمولا اشیایی از پیاده‌رو را که کمتر از 68 سانتی مترارتفاع دارند را شناسایی واز آنها اجتناب خواهند کرد. با این از وجود موانعی که بین 68 سانتی متر و 2 متر در داخل پیاده‌رو قرار گرفته اند و تا زمین امتداد نمی‌یابند، مشکل تر می‌توان اجتناب کرد، زیرا بعید است عصای بلند سفید رنگ باشیء تماس برقرار کند، قبل از اینکه شخص به جسم برخورد کند

تصویر1: امارات متحده عربی-دبی- مترو- مسیر حرکت نابینایان که با مطالعه و ظرافت خاصی انجام شده است

تصویر2: تهران- پارک محلی خوارزم- وجود مسیر نابینایان در سرتاسر پارک مانعی جهت ورزش،تحرک و همچنین پیاده‌روی می‌شود.همچنین این مسیر به صورت غیر فنی اجرا شده است و امتداد مسیر با مانع برخورد می‌کند. مشاهدات مکرر در این پارک نشان می‌دهد که حتی یک بار نابینایی از این مسیر استفاده نکرده است

تصویر3: تهران- خیابان انقلاب،تقاطع فلسطین- اقدام مناسب در نصب دستگاه مخصوص هشدار دهنده صوتی به نابینایان جهت عبور از خیابان، اما این دستگاه از نظر میزان تولید صدا با محیط پیرامون خود هماهنگی ندارد و باعث عدم کارایی آن شده است چرا که صدای آن در شلوغی خیابان گم می‌شود و تفاوت آشکاری نیز بین صوت منتشر شده در مواقع حرکت یا سکون خودرو‌ها وجود ندارد

تصویر4: تهران- خیابان فاطمی- جنس نامناسب کفسازی مسیر نابینایان و ارتفاع زیاد برجستگی‌های آن که برای سایرین در عبور و مرور خلل ایجاد می‌کند. همچنین فقدان پل در هنگام اتصال این مسیر به جوی آب که موجب سقوط مستقیم! نابینا به داخل جوی می‌شود

تصویر5: قزوین- خیابان خیام- وجود موانع بسیار در امتداد مسیر، همینطور اجرای این مسیر تنها در یک طرف این خیابان ، که دلیل آن معلوم نیست.

تصویر6: مشهد- میدان فلسطین اجرای غیر فنی و بدون مطالعه و امکان سنجی مسیر ویژه نابینایان سبب تقاطع آن با مسیر ویژه دوچرخه شده است.


www.ecnn.ir منبع