اصل فلسفه وجودی پیاده را هها را تنها عملکرد های فیزیکی و ارتباطی شان تشکیل نمی دهد، بلکه گسترش ارتباطات و تعاملات اجتماعی - فرهنگی و ایجاد مقیاس انسانی در عرصه عمومی از اهداف اصلی ایجاد پیاده راهها می باشد.
برای پیاده راه ها واژگانی همچون
Pedestrian zone،Car free zone،Pedestrian Area،Walk able Street ،Pedestrian
Mall بکار برده می شود.
این مناطق ممکن است از همان ابتدا برای ترددعابرین ساخته شده باشند و یا خیابانهایی باشند که تغییر کاربری داده و به پیاده راه تبدیل
شده اند. اصطلاح تغییرکاربری منطقه و تبدیل آن به پیاده راه راPedestrianization می نامند.
انواع پیاده راه ها به لحاظ محدودیت حرکت سواره
پیاده را ههایی که در آن ها هیچ وسیله نقلیه ای اجازه تردد ندارد
پیاده را ههایی که در آن ها برخی وسایل نقلیه با سرعت بسیار کم اجازه تردد دارند.
پیاده راهها یی که در ساعات خاصی از روز یا روز های خاصی از سال، از ورود وسایل نقلیه به داخل آن ها جلوگیری میشود.
انواع تجهیزات در محدوده های پیاده
1-امکاناتی برای استراحت
2-سطوح مناسب طراحی
3-مبلمان
4-نور پردازی وروشنایی
5-گیاهان و فضای سبز
6-آب نما ها
7-مراکز ارائه آثار فرهنگی و هنری
نمونه هایی از نقاشی های سه بعدی در کف سازی
نمونه ای از تجهیزات بازی و سرگرمی در پیاده راه ها
تجهیزات بازی و سرگرمی همچون
زمینهای اسکیت، فضاهای بازی بولینگ و شطرنج، میزهای تنیس، کاشیهای طرحدار و خطوطی برای بازیها سبب صرف زمان بیشتر عابران در فضاهای شهری می شود
نور پردازی و روشنایی
گیاهان و فضای سبز
درختان و پوشش گیاهی باید بگونه ای انتخاب شوند که رشد و تغییرات آنها مزاحم تردد عابرین پیاده نگردیده و نیاز به نگهداری و مراقبت زیادی نیزنداشته باشند.
آب نماها
فوارههاوآبنماها نه تنها به منظور تصفیه هوا، ایجاد خنکی و عناصر طراحی بکار می روندبلکه همچنین مکانهای ملاقات و مکانهایی سودمند برای نوشیدن آب و آبتنی میباشند.
مراکز تفریحی و ارائه آثارفرهنگی- هنری
هنر عامه پسند و شکل گیری طراحی یک حوزه پیاده فرصت خوبی برای تلفیق هنر درمکانهای عمومی شهری و
ارائه آثار هنری، امکان مناسبی جهت مکث و ایجاد کشش برایکسانی که به دلایل مختلف دیگری وارد پیاده راه شده اند (بویژه کودکان همراه خانواده ها) می باشد
آشنایی با برخی از پیاده راه ها در ایران
پیاده راه جنت ،مشهد
وجود کاربری مختلط، خط آسمان
هماهنگ و تناسبات متعادل
استقرار مناسب در بافت شهری
عدم پیش بینی تمهیدات مناسب برای حرکت پیاده
نحوه نامناسب هدایت آبهای سطحی
پیاده راه های شهر تبریز
پیاده راه ها در شهر های اروپایی
الگوی وونرف (آرام سازی ترافیکی) در هلند
تجربه انگلستان در ایجاد پیاده راه
تا سال 1980 تمرکز دولت بر توسعه مناطق مسکونی کم جمعیت اطراف شهرها و ایجاد جاده ها و خیابانهای مورد نیاز آنان بود
دولت انگلستان از سال 1980 به بعد، سیاستهای جدیدی را پیش گرفت و به این نتیجه رسید که ادامه ساخت جاده ها برای تردد مردم غیر ممکن بوده و همیشه این جاده ها پر از خودرو خواهند شد.
ایجاد شهرک م
سکونی بدون نیاز به تردد خودرو از روشهای موفق در انگلستان بوده که یکی از بهترین نمونه های آن ادینبورگ ازسال 2000 مورداستفاده قرار گرفته است
ادینبورگ دارای امکانات ذیل است:
- فضای عمومی بدون تردد خودرو
- خطوط اتوبوسرانی پر تردد
- مدارس و سوپرمارکت های در دسترس
- فضای بازی کودکان
- کلوپ خودرو جهت استفاده ضروری
کپنهاگ دانمارک؛ نمونه موفق یک شهر پیاده
1-تبدیل خیابانها به راههای اصلی کاملاً پیاده
2- کاهش تدریجی ترافیک و پارکینگ
3- تبدیل محوطه های پارکینگ به میادین عمومی
4- متراکم و پایین نگه داشتن مقیاس
5- احترام به مقیاس انسانی
6- ساکن کردن مردم در هسته مرکزی
7-تشویق زندگی دانشجویی
8- انطباق منظر شهر با تغییرات فصول
9- ترویج دوچرخه سواری
روز بدون خودرو در کانادا
در کانادا درچنین روزی بعضی خیابانها تمام روز و بعضی ازساعت 9.30 الی 3.30 بسته می شوند.
در این روز مردم تشویق می شوند از جایگزین های دیگری برای رفت و آمد خود استفاده کرده و با برنامه های شاد و سرگرم کننده ای که در
خیابانهای مختلف برگزار می شود روز خوشی را بگذرانند.
این روز، فرصت مناسبی است تا با روشهای آموزشی مناسب،آگاهی مردم افزایش یابد.
مولف :دکتر خشایار کاشانی جو
ویرایش :مهسا معتمد